“Een kind met ADHD heeft met bepaalde dingen moeite”, zegt Arno de Poorter, die psycholoog is, ADHD heeft én zelf vader is. “Maar ook voor ouders brengt het een boel onzekerheid met zich mee over hun eigen functioneren. En dat is super begrijpelijk, want je kunt van een kind met ADHD niet alles verwachten wat je ook van een kind zonder ADHD kunt verwachten”.
Vooruitlopend op zijn ouderwebinar over het opvoeden van een kind met ADHD, interviewden we Arno en geeft hij al een aantal praktische tips voor ouders.
Anders dan andere kinderen
Het opvoeden van een kind met ADHD is een extra uitdaging voor ouders. Hun kind heeft tenslotte extra veel moeite met dingen die voor andere kinderen min of meer normaal zijn: “Dingen afmaken bijvoorbeeld. Of stil zitten. Je wil niet weten hoe vaak ik zelf als kind gehoord heb: ‘Arno! Een stoel heeft VIER poten!.'”
Daarnaast blinken kinderen met ADHD vaak uit in het vergeten van dingen. “Daardoor kan een kind met ADHD faalangstig worden of zich zelfs minderwaardig gaan voelen. En als gevolg daarvan kunnen ze zich weer eenzaam gaan voelen. En dat wil natuurlijk niemand voor z’n kind.”
Uitdaging voor ouders
De uitdagingen voor de ouders van een kind met ADHD zijn dan ook vaak groot. “Van de ene kant wil je je kind niet overvragen. Van de andere kant wil je wel dat het thuis, op school en in de vrije tijd kan meedoen en functioneren. Daartussen balanceren is soms echt moeilijk.”, stelt Arno.
Vaak hebben ouders verwachtingen waaraan hun kind niet kan voldoen. Of waar hun kind alleen met héél veel moeite aan kan voldoen. “En als je dan probeert af te dwingen dat je kind twee uur achter elkaar geconcentreerd met huiswerk bezig is, dan gaat het mis. Dat wordt frustratie of zelfs ruzie. En dan is het gedaan met de rust in huis, voor zowel de ouders, als voor het kind met ADHD, als voor de broertjes en zusjes.”
Zelfvertrouwen
Dat ouders er niet in slagen hun eigen kind te begrijpen, kan bij hen tot grote onzekerheid leiden. Arno: “Als je als ouder van de school, de sportclub en andere ouders te horen krijgt dat je je kind niet goed opvoedt, dan kan dat echt dodelijk zijn voor je eigen zelfvertrouwen als opvoeder. Je ziet dat ouders zich dan echt tekort voelen schieten in de opvoeding. Sommigen gaan zich daardoor schuldig voelen, anderen krijgen op bepaalde momenten zelfs een hekel aan hun kind. Dat is natuurlijk heel verdrietig, want het hóeft niet zo te lopen.”
Ouder als bondgenoot
Wat kun je dan als ouder doen om ervoor te zorgen dat je kind met ADHD zich goed kan ontwikkelen, maar het ook thuis gezellig blijft en je zelf niet stapelgek wordt? Arno: “Word de bondgenoot van je kind. Je kan er voor zorgen dat je kind zich niet eenzaam gaat voelen, doordat hij of zij het gevoel heeft dat je er altijd bent. Help bijvoorbeeld met het oplossen van problemen tussen je kind en zijn omgeving. En kom op voor je kind. Oók als je het gevoel hebt dat dat ten koste gaat van je eigen reputatie. Doe ook voor hoe je een liefdevol mens kunt zijn. Dat soort dingen helpt je kind om zichzelf de moeite waard te blijven vinden en gemotiveerd te blijven.
Risico’s
Doe je dat niet, dan loop je extra risico dat je kind naast ADHD een reeks aan andere problemen krijgt. “Door gebrekkige eigenwaarde en sociale steun, zie je vaak dat kinderen met ADHD het vertrouwen in mensen kwijtraken. Ze worden depressief en willen niet meer naar school. Of ze worden boos op de wereld en wraakzuchtig. Soms zie je zelfs verslavingsproblemen en financiële problemen. Een goede band met je kind, beschermt tegen die risico’s. Zorg dus dat je niet onbedoeld bijdraagt aan onnodige afstand en ontkoppeling tussen je kind en jezelf.”
ADHD begrijpen vanuit het perspectief van je kind
Bondgenoot worden van je kind en náást je kind gaan staan in plaats van tegenover hem of haar. Dat klinkt gemakkelijk. Maar wie een kind met ADHD heeft, weet ook dat dat in de praktijk niet altijd zo simpel is. “Het allerbelangrijkst voor een ouder is om te leren wat het voor een kind betekent om ADHD te hebben. Dat is dan ook waar ik in het ouderwebinar vooral over zal praten. Als psycholoog weet ik wat ADHD is. Maar als persoon met ADHD weet ik wat het betekent om ADHD te hebben. Pas als je als ouder begrijpt wat ADHD voor je kind betekent, kun je pas echt een bondgenoot worden. Daarom zal ik ook heel veel delen over hoe ik als kind mijn ADHD ervaren heb. Ik hoop dat dat ouders zal helpen om de behoeftes van hun kind met ADHD te herkennen en er goed op in te spelen. En ook dat het helpt om de verwachtingen die zij van hun kind hebben, aan te passen aan het potentieel van hun kind.”
Belangrijk voor ouders
Arno geeft alvast een aantal belangrijke adviezen voor ouders. “Goed omgaan met je kind met ADHD gaat vooral om je basishouding als ouder. Besef dat kinderen met ADHD geboren worden om hun ouders trots te maken. Wees je ervan bewust dat elk kind met ADHD vanaf de geboorte zijn best doet, maar door de vele negatieve aandacht (met de beste intenties) ophouden met hun best doen. En laat je kind merken dat je weet dat kinderen met ADHD geen normaal gedrag vertonen, maar wel goed zijn als mens. In mijn webinar zal ik dit duidelijk maken aan de hand van de dingen die ik zelf heb meegemaakt, gekoppeld aan een stuk feitenkennis over ADHD. Uiteraard is er ook gelegenheid voor het stellen van vragen.”
Drs. Arno de Poorter is NIP-erkend psycholoog en heeft zelf ADHD. Vanuit zijn organisatie Hulp bij ADHD begeleidt hij mensen met ADHD en hun ouders. Hij traint ook leerkrachten, hulpverleners en andere professionals in het omgaan met ADHD. Daarnaast is hij vader van een dochter. Hij is docent van het ouderwebinar over ADHD van KindMet.
